ژورنال نویسی برای به دست آوردن حمایت اجتماعی و مدیریت روابط خود

🎵 موسیقی متن

تنهایی و خلوت کردن با خود، فرصت ارزشمندی برای یادگیری و رشد او بود. او تنهایی خود را با انجام کارهای موردعلاقه‌اش سپری می‌کرد. یکی از این کارها نوشتن بود. زمانی که می‌نوشت چنان غرق دنیای کلمات می‌شد که دنیا و آنچه در آن است را از یاد می‌برد. انگار زمان برایش کاملاً متوقف می‌شد و برای لحظاتی هر چند کوتاه، از آشفتگی و تلاطم دنیای اطرافش فاصله می‌گرفت.

بعد از آن، وقتی به ساعت نگاه می‌کرد تازه متوجه گذر زمان می‌شد. او موقع نوشتن در عمیق‌ترین، شگفت‌انگیزترین و خاص‌ترین حالت و لحظه بود و هر روز دوست داشت چنین لذتی را تجربه و درک کند؛ به خصوص اینکه زندگی عادی و کارهای روزمره، حسابی او را خسته و دلزده می‌کردند.

ژورنال نویسی متفکرانه از همان جنس نوشتن‌هایی بود که باعث می‌شد وضعیت فلو (Flow) را به شکلی کامل و عمیق تجربه کند. او هر روز ژورنال مخصوص خودش را که بر مدیریت دوستی‌ها و ارتباطات تمرکز داشت، باز می‌کرد تا در مورد موضوع موردعلاقه‌اش بنویسد.

در صفحه اول ژورنال او این نقل قول از ناتانیل براندن نوشته شده بود:

طبیعت به ما مسئولیتی فوق‌العاده داده است: به ما امکان انتخاب داده که نور جستجوگر آگاهی را روشن‌تر یا کم رنگ‌تر کنیم؛ به عبارت دیگر اختیار داریم و این حق انتخاب به ما داده شده که مترصد آگاهی شویم یا نشویم و یا فعالانه از آن اجتناب کنیم، انتخاب میان اندیشیدن و نیندیشیدن بر عهده ماست. این ریشه آزادی و مسئولیت ماست.

انسان موجودی است که می‌تواند هدف‌های ارزشمند را تشخیص دهد و بعد برخلاف آن حرکت کند. می‌توانیم به این نتیجه برسیم که اقدامی منطقی، اخلاقی و عاقلانه است و بعد به رغم این باور، کار دیگری بکنیم. می‌توانیم رفتارمان را وارسی کنیم، می‌توانیم بپرسیم که آیا این رفتار با دانش، باور و ایده آل‌های ما همگونی دارند یا ندارند.

اما می‌توانیم اگر نخواستیم این پرسش را مطرح نکنیم. موضوع بر سر انتخاب اندیشیدن و نیندیشیدن است.

انسان ذاتاً از گونه‌ای است که حق انتخاب دارد. می‌تواند درباره‌ی این‌که آگاهی را انتخاب بکند یا نکند تصمیم بگیرد، می‌تواند به جستجوی حقیقت برود یا نرود، می‌تواند ذهنش را متمرکز بکند یا نکند، این یکی از جنبه‌های مثبت و شکوهمند طبیعت انسانی است.

از طریق انتخاب‌های گوناگون که میان اندیشیدن و نیندیشیدن می‌کنیم، به آن کسی که هستیم، تبدیل می‌شویم.

او با کمال میل اندیشیدن را انتخاب کرده بود و تصمیم داشت به کمک ژورنال نویسی متفکرانه و پاسخی که برای سؤالات آن پیدا می‌کند، نور جستجوگر آگاهی را روشن‌تر کند تا هدایت شود؛ سؤالاتی شبیه به این:

خلوت کردن با خود، او را آگاه‌تر و شجاع‌تر کرده بود. او خودش را پروانه‌ای می‌دید که وقتش شده بود از پیله بیرون بیاید و خود واقعی‌اش را به دنیا نشان بدهد.

در کودکی و زمانی که بزرگ می‌شد به او القا کردند که افکار و باورهایش درست نیستند. مهم خواسته دیگران است، مهم این است که دیگران چه خواسته‌ای دارند و زمانی که پای حرف و نظر خود می‌ایستاد او را به خودخواه بودن متهم می‌کردند تا احساس گناه کند. به بیان دیگر، هویت فردی او با حضور در جمع دیگران از بین می‌رفت و نوعی از رهاشدگی را تجربه می‌کرد.

اما حالا دیگر یک کودک وحشت زده، وابسته، ناتوان و ناآگاه نبود و حق انتخاب داشت. او به مرحله انتخاب آگاهانه رسیده بود. می‌توانست انتخاب کند ازدواج کند یا نکند، بچه‌دار شود یا نشود، برای خودش کار کند یا کارمند باشد. او می‌توانست نحوه پوشش و محل زندگی‌اش را خودش انتخاب کند.

در عصر ارتباطات، مجبور نبود فقط با تعداد محدودی از همکاران، دوستان، آشنایان و بستگانش در ارتباط باشد بلکه شمار انتخاب‌هایش و تصمیم‌هایی که باید می‌گرفت، بیشتر شده بود. او می‌توانست شبکه سازی کند و به شبکه‌های خصوصی مستحکم، قدرتمند و متنوع بیشتری برای به دست آوردن حمایت اجتماعی و برآورده کردن نیازهای متفاوت خود، دسترسی داشته باشد.

در واقع، تقریباً همه چیز بستگی به تصمیم او داشت.

در فرایند ژورنال نویسی متفکرانه، او توانست در نگاهی به گذشته خود مواردی را پیدا کند که به اندازه کافی خردمندانه و از روی آگاهی عمل نکرده بود.

با مرور گذشته، به یاد آورد که در ارتباط خود با دیگران اشتباهات زیادی داشته است: نادیده گرفتن تضادها و اختلافات، سازگار نبودن برخی از ارزش‌ها و هدف‌ها، نبود اشتیاق و علاقه مشترک و چیزهای دیگری که باعث شکست چنین روابطی می‌شدند.

اما با این حساب چرا برای ایجاد و حفظ چنین روابطی مأیوسانه دست و پا می‌زد و خودش را خسته می‌کرد؟ شاید به این دلیل که می‌ترسید تنها بماند. شاید به این دلیل که مطمئن نبود بتواند فرد مناسبی را برای دوستی و هم‌صحبتی پیدا کند. شاید به این دلیل که ساده‌لوحانه گمان می‌کرد هر چه بیشتر تلاش کند و انرژی بیشتری برای حفظ و استحکام رابطه صرف کند، با گذشت زمان همه مسائل و مشکلات برطرف می‌شود.

واقعیت این بود که او با ناکارآمدترین بخش‌های خود با دیگران ارتباط برقرار می‌کرد؛ بخش‌هایی که نمی‌خواستند یا نمی‌توانستند مسائل و مشکلات را ببینند و نسبت به حقیقتِ ماجرا بی‌توجه بودند.

اما بخشی از وجود او می‌دانست که از آگاهی دوری می‌کند و خوشبختانه این شانس را داشت تا به کمک نکات و ایده‌ها و تمرینات ژورنال متفکرانه‌اش متوجه این واقعیت شود.

انتخابِ او این بود که به انسانی خردمند تبدیل شود و یک زندگی اصیل داشته باشد؛ به طوری که هم بتواند مستقل باشد و هم بتواند از صمیمیت و پیوندهایی انسانی بهره‌مند شود.

همچنین، تصمیم داشت از این به بعد، روابط خود را به شکلی آگاهانه و مسئولانه مدیریت کند.

نوشتن به او چنان قدرت و عزت نفسی داده بود که نه تنها از قبول چنین مسئولیت بزرگی هراس نداشت بلکه به خوبی درک می‌کرد که این کار، کنترلِ زندگی او را به دستِ خودش می‌دهد.

ژورنال نویسی متفکرانه مسیری را برای او ساخته بود که به احساس کافی بودن ختم می‌شد. در صفحه پایانی ژورنال، نویسنده مورد علاقه‌اش برنه براون با لحنی مهربان و دلسوزانه این جملات را در گوشش زمزمه کرد:

عشق و احساس تعلق جز نیازهای مهم و ضروری همه مردان، زنان و کودکان هستند. ما برای ارتباط ساخته شده‌ایم. ارتباط به زندگی ما هدف و معنا می‌دهد. سرانجام فقدانِ ارتباط، عشق و احساس تعلق درد و رنج است.

میوه ژورنال نویسی متفکرانه برای او این بود که آموخت باید سعی کند همه زندگی و ارتباطات خود را با معیار رشد وجودی خودش سامان دهد و مدیریت کند. به بیان دیگر، ارتباط داشتن با دیگران تنها زمانی قابل توجیه است که به رشد و تعالی ما بینجامد.

📌 پی‌نوشت: ژورنال نویسی متفکرانه، سبکی از ژورنال نویسی است که بر موضوع یا مسئله‌ای خاص تمرکز می‌کند (مثل مدیریت روابط خود) و تمرین این سبک، می‌تواند آگاهی ما را نسبت به خود و دنیای اطرافمان دگرگون کند.

فضای ساختاریافته و هدفمند ژورنال هایی که مخصوص این سبک از ژورنال نویسی طراحی شده‌اند، این امکان را برای ما فراهم می‌کند تا اندیشه‌های خودمان را به شکلی عمیق و دقیق ثبت کنیم و بر این اساس ـ به شکلی مسئولانه و متعهدـ اقدامات لازم را در جهت «خلق سبک زندگی دلخواهمان» انجام دهیم.