تمرین بیستم: برای ایجاد ارتباط با خود

ارتباط با خود همه چیز را تعیین می‌کند. همه چیز انعکاسِ رابطه ما با خودمان است. افرادی که دوستشان داریم یا نداریم، کارهایی که انجام می‌دهیم یا نمی‌دهیم، تصمیماتی که می‌گیریم یا نمی‌گیریم، همه نتیجه‌ی رابطه‌ای است که ما با خودمان داریم.

همچنین، ارتباط با خود نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ سلامت روان و بهبود روابط بین فردی ما دارد.

ما بیشتر «ارتباط» را به معنی تعامل و رفتار با شخص دیگری مانند یکی از اعضای خانواده، پارتنر یا دوستمان می‌دانیم؛ اما حقیقت این است که ما یک رابطه بسیار مهم دیگری نیز داریم: ارتباط با خود.

ارتباط با خود بر گفتگوی درونی ما، نگرش ما نسبت به خودمان و نحوه‌ی تعامل ما با دیگران تأثیر می‌گذارد؛ به این معنی که می‌تواند در جنبه‌های مختلف زندگی‌مان به ما کمک کند یا به ما آسیب برساند.

به همین دلیل یکی از مهارت‌هایی که باید روی آن کار کنیم و معلوم شد که اهمیت زیادی دارد، ارتباط با خود است.

چرا ارتباط با خود مهم است؟

ارتباط با خود درباره رابطه‌ای است که با خودمان داریم. درباره احساساتِ ما نسبت به خودمان، نحوه برخورد با خودمان و تصمیماتی که برای خودمان می‌گیریم.

به عبارت دیگر، ارتباط با خود این است که خودمان را چطور می‌بینیم، خودمان را چطور درک می‌کنیم، با خودمان چطور حرف می‌زنیم و چطور به نیازهایمان پاسخ می‌دهیم و این‌که چه احساسی نسبت به بخش‌های مختلف خودمان داریم؛ بدن، خلق‌وخو، طرز فکر و رفتار.

این مهم است که همیشه فکر خودمان را متوجه ارتباط با خود کنیم چون بهبود این ارتباط می‌تواند بر همه جنبه‌های زندگی ما تأثیر مثبت داشته باشد.

برای مثال، احساس بدی که به‌واسطه انتقاد از خود در ما ایجاد می‌شود عزت‌نفسمان را کاهش می‌دهد و پایین آمدن عزت‌نفس، زمینه را فراهم می‌کند تا بخش آسیب‌دیده وجودمان از ما بخواهد که عقب‌نشینی کنیم یا از خانواده و دوستانمان فاصله بگیریم.

از طرف دیگر، ممکن است باعث شود برای خودمان حریم شخصی تعیین نکنیم و به پیشنهاد دیگران برای ایجاد روابط سمی پاسخ مثبت بدهیم.

داشتن رابطه منفی با خود می‌تواند برای ما دردسرساز شود و با ایجاد استرس، افسردگی، نگرانی و اضطراب اجتماعی سلامت روان ما را به خطر بیندازد. همچنین، اعتماد به نفس ما را کاهش می‌دهد و زمینه‌ساز آسیب رساندن به خودمان، اطرافیانمان و تعاملاتی که با دیگران داریم، می‌شود. گاهی حتی اجازه نمی‌دهد اهدافمان را دنبال کنیم و درنتیجه، خودمان جلوی رشد فردی و حرفه‌ای خودمان را می‌گیریم.

در نقطه مقابل، داشتن رابطه مثبت با خود می‌تواند ما را در برابر افسردگی و اضطراب انعطاف‌پذیرتر کند.

ارتباط با خود اگر به شکل سالم و مثبت باشد به ما کمک می‌کند تا خودمان را به‌عنوان فردی که نیاز به شفقت و مراقبت دارد ببينیم و با کاهش افسردگی و افزایش انرژی، ظرفیت را برای برقراری ارتباط با دیگران بالا می‌برد.

چطور رابطه‌ای سالم با خودمان ایجاد کنیم؟

ایده‌های زیادی برای ایجاد ارتباط با خود وجود دارد اما برای شروع می‌توانیم از این روش‌ها کمک بگیریم:

از خودمان بپرسیم چه احساسی داریم؟ به چه چیزی فکر می‌کنیم؟ یک دقیقه وقت بگذاریم تا ببینیم واقعاً در این لحظه چه احساسی داریم و سعی کنیم احساساتی را که داریم، به زبان بیاوریم. اگر از چیزی رنج می‌بریم نیاز نیست آن را تحمل کنیم. فقط باید آن را درک کنیم و این فرصتی است برای بیداری و پایان رنجی که بر ما تحمیل شده است.¹

احساسات خودمان را تأیید کنیم. به رسمیت شناختن احساساتمان به معنای پذیرش احساساتِ خود بدون قضاوت است. این شامل احساسات ناخوشایند مانند خشم و شرم هم می‌شود. احساسات ناخوشایند به دلیل نیازهای واقعی و عمیق انسانی به وجود می‌آیند؛ حتی آن‌هایی که باعث می‌شوند به انجام دادن کارهایی فکر کنیم که به خودمان یا دیگران آسیب می‌زند. با اعتبار بخشیدن به این نیازها و احساسات، درحالی‌که تلاش می‌کنیم اقدام مضری انجام ندهیم، می‌توانیم به سمت درکِ خود و حمایت از خود حرکت کنیم. وقتی احساسات خودمان را تأیید کنیم و بفهمیم که چرا آن‌ها را داریم، شاید بتوانیم نیاز اصلی خودمان را که منجر به ایجاد این احساسات ناخوشایند شده، برطرف کنیم.

به یاد داشته باشیم که نه گفتن اشکالی ندارد. نه گفتن یک مهارت است و به ما این مجوز را می‌دهد که در مورد پذیرفتن یا نپذیرفتن درخواست دیگران فکر کنیم و تصمیم بگیریم. ما می‌توانیم قبل از تصمیم‌گیری، با خودمان ارتباط برقرار کنیم و اجازه دهیم نیازهایمان در اولویت قرار بگیرند. با این کار در درازمدت، ما به دوست بهتری تبدیل می‌شویم، چراکه اجازه نمی‌دهیم نیازهای برآورده نشده‌ی ما به دلخوری و رنجش تبدیل شود.

برای خودمان و چیزهایی که از آن لذت می‌بریم وقت بگذاریم. ما نیاز داریم زمانی را برای پرورش ارتباط با خود اختصاص بدهیم. پس باید سعی کنیم برای خودمان و نیازهایمان در طول هفته وقت بگذاریم.

برای خودمان حریم شخصی تعیین کنیم. درست است، تعیین حریم شخصی ممکن است در ابتدا احساس ناخوشایندی داشته باشد به‌خصوص اگر به آن عادت نداشته باشیم؛ اما این کار به ما کمک می‌کند به نیازهای خودمان توجه کرده و رابطه شفاف‌تری با دیگران برقرار کنیم. درنتیجه، این امکان برای ما فراهم می‌شود تا روابط بهتری با خودمان و دیگران داشته باشیم.

به خودمان یادآوری کنیم که خوددوستی «خودشیفتگی» نیست. داشتن رابطه سالم با خودمان نه تنها خودخواهانه نیست بلکه می‌تواند رفتار خودخواهانه را کاهش بدهد. وقتی ما با خودمان با شفقت رفتار می‌کنیم این توانایی را خواهیم داشت تا با دیگران نیز رابطه خوبی داشته باشیم.

ژورنال نویسی را امتحان کنیم. اگر در درک خودمان یا تشخیص نیازهایمان مشکل داریم، ژورنال نویسی می‌تواند به ما کمک کند. ژورنال نویسی روشی مؤثر برای آشنایی بیشتر با خودمان و ایجاد رابطه بهتر با خودمان است.

سعی کنیم هر روز خودمان را به خاطر کاری که به خوبی انجام داده‌ایم تحسین کنیم یا چیزی که به آن افتخار می‌کنیم را بر زبان بياوریم. انجام این کار به طور منظم مغز ما را آموزش می‌دهد تا نقاط قوت خودمان را هم ببینیم و فقط بر روی نقاط ضعفمان تمرکز نکنیم.

به یاد داشته باشید که خواندن مطلب کافی نیست. برای به دست آوردن بهترین نتایج، باید هر چیزی را که در این مطلب یاد می‌گیرید، به صورت عملی تمرین کنید. تمرین، بخش مهمی از یادگیری ایجاد ارتباط با خود است. تمرین، بخش مهمی از یادگیری عشق به خود است.

منبع: 

How to Have a Healthy Relationship with Yourself and Why It Matters

1.Carl Jung